• Εάν συναντήσει κανείς έναν άνθρωπο εμφανώς υπέρβαρο, είναι ειλικρινής εάν του πει: «Είσαι χοντρός»;
• Εάν συναντήσει κάποιος μια γυναίκα που δεν είναι ιδιαίτερα όμορφη ή έστω περιποιημένη (κατά τα comme il faut πρότυπα της εποχής), είναι ειλικρινής εάν της πει: «Είσαι άσχημη»;
• Εάν συναντήσει κανείς έναν άνθρωπο που πάσχει από σύνδρομο Down, είναι ειλικρινής εάν του πει: «Είσαι ανόητος»;

Σε όλες τις παραπάνω περιπτώσεις, η ψυχρά τεχνική απάντηση (παραγόμενη από μια μηχανή) θα μπορούσε να είναι «ναι», ευτυχώς όμως, οι άνθρωποι έχουν και οφείλουν να έχουν ένα συναισθηματικό φίλτρο σε σχέση με το πως αξιολογούν και με το πως χρησιμοποιούν την πραγματικότητα – «την αλήθεια» ας πούμε – στην εκφορά του λόγου και στην επαφή με τους γύρω τους.

Δεν υπάρχουν ατυχήματα; Από κεκτημένη ταχύτητα ίσως;

Υπάρχουν. Συχνά μάλιστα είναι και  (κατ’ αναλογία) δυστυχήματα, διότι δεν στερούνται θυμάτων.

Δυστυχώς, επ’ αυτού, δεν είμαι αναμάρτητος. Έχω προκαλέσει μερικά τέτοια δυστυχήματα. Ευτυχώς λίγα. Το μόνο ελαφρυντικό που έχω, είναι ότι όντως οφείλονταν σε κεκτημένη ταχύτητα. Και κατ’ εξαίρεση στο ερωτικό πάθος. Ο έρωτας τείνει να μας κάνει όλους ηλίθιους. Είναι σημαντικό να τα θυμάμαι, ώστε να μην τα ξανά-επαναλάβω στο μέλλον. Είναι επίσης σημαντικό να τα θυμάμαι, για να θυμάμαι ότι οφείλω να ζητήσω συγγνώμη από τους ανθρώπους που (ίσως) πλήγωσα.

Με θλίψη όμως, διαπιστώνω ολοένα και περισσότερο, ότι υπάρχει μια κατηγορία ανθρώπων, για τους οποίους τα δυστυχήματα αυτά, ούτε λίγα είναι, ούτε σπάνια. Το χειρότερο όλων, δεν οφείλονται καν σε κεκτημένη ταχύτητα, αφέλεια, έλλειψη παιδείας, IQ ή τρόπων. Η πραγματικότητα, ή πιο σωστά – για να βάλουμε τα πράγματα στη θέση τους – «η αλήθεια τους» (σημειολογικά ακριβώς έτσι: με ιδιοκτήτη και εντός εισαγωγικών), δηλαδή η βολική (για τους ίδιους πάντα και τις επιδιώξεις τους) προβολή της πραγματικότητας, χρησιμοποιείται ως φονικό όπλο ή εργαλείο βασανισμού, κατά περίπτωση και πάντοτε με πρόθεση. Τις περισσότερες φορές μάλιστα, «η αλήθεια τους» αυτή, είναι πονηρά επενδεδυμένη με άφθονες στρώσεις ψευδό-επιστημονικότητας και διανθισμένη με μπόλικα – εξίσου βολικά – φιλοσοφήματα κ.λ.π. Ανασύρεται κάθε φορά ό,τι απαιτείται. Ένας κοινός τόπος, σε όλες αυτές τις εκφράσεις της «αλήθειας» είναι το ύφος. Η άκρατη αλαζονεία όσων νομίζουν ότι – με τον τρόπο αυτό – παρουσιάζονται ως ειλικρινείς, ευθείς, κ.ο.κ. (αλλά πάντοτε έξυπνοι ή μήπως «έξυπνοι»;) τους προδίδει (ως προς τις πραγματικές τους προθέσεις) – σχεδόν πάντοτε. Ένας άλλος κοινός τόπος «της αλήθειας τους» είναι η ελαστικότητα: το σχήμα είναι τόσο βολικά ευμετάβλητο και ελαστικό που συμπεριφέρεται καλύτερα κι’ από το πιο καλό λάτεξ – τους έρχεται «γάντι».

Αυτού του είδους η «ειλικρίνεια», ούτε πρέπει να λογίζεται, αλλά ούτε και είναι πραγματική ειλικρίνεια. Πιο σωστά: έχει τόση σχέση με την πραγματική ειλικρίνεια, όση έχει η πραγματική φιλία με τη «φιλία» ή τη φιλία*. Προδίδει δε όχι και τόσο όμορφα πράγματα σε σχέση με τα εσώψυχα του ανθρώπου...

Στο παρελθόν, απέναντι σε τέτοιες συμπεριφορές, είχα μια έντονη δυσανεξία, που έφτανε στα όρια της πνευματικής και συναισθηματικής αναφυλαξίας: γινόμουν έξαλλος (και ήταν εμφανές). Μεγαλώνοντας, πέρασα σε ένα δεύτερο στάδιο, όπου την αντιμετώπιζα με καυστική ειρωνεία. Κάποια στιγμή το συνειδητοποίησα: στερείται νοήματος. Έχει να κάνει με τα ανθρώπινα όρια, επομένως η δέουσα απάντηση για μένα δεν μπορεί παρά να είναι:

-Ευχαριστώ πολύ, αλλά δε θα πάρω.